Parlement

Taken

Alle wetten worden in het staatsblad van de Bondsrepubliek (Bundesgesetzblatt) bekendgemaakt.

Alle wetten worden in het staatsblad van de Bondsrepubliek (Bundesgesetzblatt) bekendgemaakt. (DBT/Bohn)

Wetgeving

De Duitse Bondsdag besluit over alle wetten die onder de bevoegdheid van de federale overheid vallen. De Bondsraad (Kamer van de deelstaten) is eveneens bij de wetgeving betrokken. De afgevaardigden en fracties in de Bondsdag kunnen net als de Bondsraad en de Bondsregering wetsvoorstellen in de Bondsdag indienen. Afgevaardigden in de Bondsdag kunnen een wetsvoorstel indienen, als dit door een van de fracties of ten minste vijf procent van alle leden van de Bondsdag wordt gesteund. Over het wetsvoorstel wordt volgens een vastgelegde procedure in de Bondsdag overleg gepleegd en gestemd. 

Drie lezingen in plenaire vergadering

Gewoonlijk worden wetsvoorstellen in de plenaire vergadering van de Bondsdag driemaal behandeld (deze behandelingen worden lezingen genoemd). Het voornaamste doel van de eerste lezing is, een of meer commissies aan te wijzen, die zich vaktechnisch met het wetsvoorstel gaan bezighouden en het voor de tweede lezing voorbereiden.
Een grondig onderzoek van de wet vindt plaats in de vaste commissies, waarin leden van alle fracties zitting hebben. De commissieleden werken zich in de materie in en overleggen met elkaar in vergaderingen. Ze kunnen ook belanghebbenden of deskundigen uitnodigen voor openbare hoorzittingen. Parallel aan het werk van de commissies vormen de fracties werkgroepen waarin ze hun eigen standpunt bepalen en omschrijven.
Nadat de beraadslagingen zijn beëindigd, legt de verantwoordelijke commissie een verslag voor aan de plenaire vergadering over het verloop en de resultaten. De aanbevelingen in het verslag vormen de basis voor de tweede lezing in de plenaire vergadering, waarin elk parlementslid amendementen kan indienen waarover kan worden gestemd. 
In de derde lezing vindt alleen een nieuw debat plaats, als daarom door een van de fracties of ten minste vijf procent van de leden van de Bondsdag wordt verzocht. Amendementen kunnen nu alleen nog door een van de fracties of vijf procent van de leden van de Bondsdag worden ingediend. Bovendien mogen de wijzigingen alleen betrekking hebben op amendementen die tijdens de tweede lezing zijn aangenomen. Als het wetsvoorstel bij de eindstemming de vereiste meerderheid heeft behaald, wordt het als wet aan de Bondsraad toegezonden. 

De bemiddelingsprocedure

Is de Bondsraad het niet met de wet eens, dan kan het Bemiddelingscomité bijeen worden geroepen. Het Bemiddelingscomité bestaat uit 16 leden van de Bondsdag en 16 leden van de Bondsraad.
Goedkeuring van de Bondsraad is verplicht voor wijzigingen van de grondwet en ook voor wetten die betrekking hebben op de financiën en de bestuurlijke bevoegdheden van de deelstaten. Als in het Bemiddelingscomité overeenstemming wordt bereikt die afwijkt van het oorspronkelijke wetsbesluit, moeten zowel de Bondsdag als de Bondsraad hiermee instemmen. Wordt er geen overeenstemming bereikt, dan kunnen de Bondsdag en de Bondsregering op hun beurt het Bemiddelingscomité bijeenroepen, waardoor de bemiddelingsprocedure opnieuw wordt gestart.
Andere wetten waarvoor de goedkeuring van de Bondsraad niet absoluut noodzakelijk is, kunnen van kracht worden, zelfs als er in het Bemiddelingscomité geen overeenstemming is bereikt. Daarvoor is echter bij een nieuwe stemming in de Bondsdag een absolute meerderheid vereist.

Inwerkingtreding van een wet

De Bondspresident onderzoekt of de wet is aangenomen in overeenstemming met de grondwet en of de inhoud niet duidelijk in strijd is met de grondwet. Daarna ondertekent hij de wet en laat deze in het staatsblad van de Bondsrepubliek publiceren. Op dat moment is de wet afgekondigd. Als er geen specifieke datum voor de inwerkingtreding in de wet wordt genoemd, wordt deze automatisch 14 dagen na publicatie in het staatsblad van kracht.

Controle van de regering

Als rechtstreeks gekozen vertegenwoordiging van het volk heeft de Bondsdag naast zijn functie als wetgever nog een zeer belangrijke taak: de controle van de Bondsregering. Om deze toezichthoudende functie te kunnen uitvoeren, moeten de leden van de Bondsdag informatie kunnen verkrijgen over het werk en de plannen van de regering. Daarvoor hebben ze een aantal rechten en hulpmiddelen tot hun beschikking – bijvoorbeeld "Kleine und Große Anfragen" (schriftelijke vragen over een bepaald onderwerp) en de "Aktuelle Stunde" (debat).
De Bondsdag stelt ook organen in, die o.a. als taak hebben de regering te controleren. Dit zijn enerzijds de vaste commissies, die voornamelijk inspraak hebben bij de wetgeving. Daartoe behoren echter ook speciale organen zoals de onderzoekscommissies, die vrijwel uitsluitend worden ingezet voor de controle van de regering.

De federale begroting

Volgens artikel 110 van de grondwet heeft de Duitse Bondsdag het begrotingsrecht. De Bondsdag bepaalt de begroting waarin alle federale uitgaven moeten worden vermeld. Het ontwerp van de begroting en de begrotingswet worden opgesteld door het ministerie van Financiën en besproken en goedgekeurd door de Bondsregering. Daarna moet hij door de Bondsdag en de Bondsraad gaan om in werking te kunnen treden. Aangezien de Bondsdag het begrotingsrecht heeft, kan het ontwerp alleen met meerderheid van het parlement als wet worden aangenomen. 
 

Marginalspalte